Tworzywa sztuczne to materiały wytworzone przez człowieka, które wcześniej nie występowały w środowisku naturalnym. Zazwyczaj powstają one w ściśle opracowanym procesie polegającym na połączeniu kilku substancji chemicznych, które można formować i poddawać dalszej obróbce. Takie możliwości daje wykorzystanie poliuretanu, który z roku na rok staje się coraz bardziej popularnym materiałem i równocześnie alternatywą dla gumy, szkła, czy metalu. Z tego względu poliuretany stają się poniekąd produktami przyszłości, bez których codzienne życie nie byłoby już takie łatwe.
Czym jest poliuretan?
Poliuretan otrzymuje się na zasadzie pozyskania z ropy naftowej dwóch głównych surowców, którymi są poliole i izocyjaniany do nich dołączane są substancje pomocnicze mające wpływ między innymi na trwałość, czy elastyczność materiału. Dobór odpowiednich surowców, czy substancji pomocniczych przy pozyskiwaniu poliuretan, ich ilość oraz jakość decyduje o tym, w jakiej postaci zostanie on wytworzony. Może mieć on postać litą lub przyjąć formę pianki o różnym stopniu skupienia. Teoretycznie o istnieniu poliuretanu wiedziano już od 1937 roku, ale największą popularność zyskał on na początku XXI wieku. Dzięki funkcjonalności i sporym możliwością modelowania materiału, jest on wykorzystywany w wielu branżach produkcyjnych, różnych gałęziach przemysłu i tak naprawdę towarzyszy on człowiekowi każdego dnia w domu, pracy, na ulicy i w wielu innych miejscach. To jaki stopień elastyczności, gęstości itp. zostanie uzyskany podczas procesu produkcyjnego, zależy od późniejszego wykorzystania materiału. Dzięki uniwersalności, jak również stosunkowo niskim kosztom produkcji poliuretan staje się coraz bardziej popularny i testowany w wielu różnych sytuacjach.
Gdzie poliuretan znajduje zastosowanie?
Potrzeba udogodnień życia człowieka była i nadal przyczynia się do udoskonalania wielu dziedzin życia, dlatego też poliuretan jest waśnie jednym z takich materiałów, które wpłynęły na jakość codziennego funkcjonowania ludzi i otaczającego ich świata. Ciężko jest obecnie znaleźć sferę, w której nie pojawia się przynajmniej w znikomych ilościach. Jego popularność wynika z tego, że staje się on doskonałą alternatywą dla innych materiałów takich jak guma, metal, ceramika, czy nawet drewno. Poliuretan może być składnikiem farb lub klejów, pianek, czy izolacji. Ponadto wykorzystuje się go w przemyśle maszynowym, budowlanym, drogowym, wydobywczym, hydraulicznym, meblowym, odzieżowym czy motoryzacyjnym. Szeroki wachlarz możliwości sprawia, że coraz więcej branż decyduje się na tego typu rozwiązanie, przez co również zaliczany jest on do najnowocześniejszych materiałów wytwórczych.
Wykorzystanie poliuretanu przez konkretne branże
Poliuretan jest doskonałym izolatorem, dlatego coraz częściej wykorzystywany jest w celu izolacji fasad budynków, dlatego jest ważnym tworzywem w branży wykończeniowej. Nie jest to jednak jedyna rola poliuretanu w budownictwie. Często wykorzystuje się go do tworzenia profili kompozytowych, betonowania, elementów ścian, czy ich wypełnień, stropów, poryć dachowych i wiele, wiele innych części budowlanych. Poza tym poliuretan znalazł również zastosowanie w przemyśle meblowym, głównie jako wyściółka mebli lub elementy powłoki, czy pokrywające. Ze względu na swoją elastyczność oraz możliwość izolacji wykorzystuje się go również przy produkcji obuwia, a dokładnie podeszew, które powinny być odporne na wilgoć i przepuszczalność wody.
Poliuretan doskonale sprawdza się w przemyśle ciężkim. Od lat wykorzystany jest do wytwarzania części ciężkich maszyn jak np. mat pod zagęszczarki, skrobaki do walców drogowych, czy elementy L-PUR do maszyn gąsienicowych. Elementy wytwarzane są tak, żeby dzięki odpowiedniej twardości, jak również elastyczności mogły odpowiednio współpracować z danym sprzętem, zwłaszcza w trudnych warunkach. Dosyć popularnym zastawaniem poliuretanu jest również wytwarzanie z niego elementów maszyn wykorzystywanych do wydobycia i przetwarzania surowców mineralnych przede wszystkim węgla kamiennego i brunatnego. Często są to również różnego rodzaju sita służące do przesiewu i transportu wydobywanego kruszcu. Mogą to być przykładowo hydrocyklony zagęszczające osady oraz segregujące cząstki stałe, zsuwnie, przesypy i uszczelniania przenośników stawowych.
Innym zastosowaniem poliuretanu jest również wykorzystanie go do produkcji elementów wykorzystywanych w hydrotransporcie. Sporo nowoczesnych wodociągów powstaje już na bazie tego materiału. Co ważniejsze poliuretan może także zostać wykorzystany do napraw awarii w takich instalacjach.
Jakie są największe zalety poliuretanu?
Zalety poliuretanu wynikają przede wszystkim z jego możliwości i cech charakterystycznych. Przede wszystkim jest on bardzo łatwym tworzywem do różnego rodzaju przetwarzania, co również nie powoduje wysokich kosztów przetwórstwa. Może on być miękki i elastyczny lub zupełnie twardy i odporny na wszelkie uszkodzenia, dzięki czemu znajduje tak szerokie zastosowanie. Jest bardzo odporny na korozje, dlatego bardzo często wykorzystywany jest w branży motoryzacyjnej, jak również maszynowej. Może uzyskać stosunkowo mały ciężar i dodatkowo jest bardzo łatwy w łączeniu i montażu. Wraz z rozwojem technologii, poliuretan znajduje inne, bardziej wyszukane zastawaniem jak np. w kablach telekomunikacyjnych i światłowodowych, w instalacji centralnego odkurzania, czy poczty pneumatycznej. Z pewnością jest to materiał, który nie tylko będzie coraz bardziej popularny, ale niewykluczone, że stanie się również głównym tworzywem sztucznym.
